Małopolska to region ważny dla Polskiej historii, bo to właśnie tutaj odrodziło się królestwo polskie po latach rozbicia dzielnicowego. W Małopolsce ścierały się interesy sąsiadów, a więc Czechów Węgrów i Litwinów, stąd potrzeba odpowiedniej organizacji obrony. W czasach średniowiecznych najlepszym sposobem obrony były zamki. Powstawały więc zamki w Małopolsce, budowane zazwyczaj na skalistych wzgórzach. Budulcem był najpierw drewno i ziemia, później kamień, którego nie brakowało na tamtych terenach. Podobnie zresztą budowano zamki na Dolnym Śląsku, w przeciwieństwie do zamków krzyżackich.

Królem, który zasłużył się w budowie zamków był Kazimierz III Wielki. Wielkim wysiłkiem zlecił budowę linii zamków obronnych od strony Śląska, znanych dzisiaj pod nazwą Orlich Gniazd. Do tego systemu umocnionych twierdz włączono również zamki prywatne. Dzisiaj jest to znany szlak turystyczny znany pod nazwą Szlak Orlich Gniazd. Jednym z bardziej znanych zamków jest zamek Ogrodzieniec uznawany za zamek prywatny, ale faktycznie zbudowany na polecenie króla Kazimierza Wielkiego i nadany marszałkowi królestwa. Zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli, a w początkach XVI wieku zostało dobudowane renesansowe skrzydło i zamek zmienił styl. Po pożarze w początkach XVIII wieku zamek stopniowo popadał w ruinę. Dzisiaj jest to bardzo chętnie odwiedzana atrakcja turystyczna na Szlaku Orlich Gniazd, zamek zachowano w stanie trwałej ruiny. Zamek w Ogrodzieńcu zasłynął „grą” w serialu Netflix „Wiedźmin” w pierwszym sezonie.

Jednym z ładniejszych zamków na Szlaku orlich Gniazd jest zamek Pieskowa Skala w Sułoszowej, który istniał jako drewniana budowla już w początkach XIV wieku, na natomiast w połowie XIV wieku zbudowany został zamek murowany, oczywiście z rozkazu króla Kazimierza III. Od śmierci króla zamek był własnością Szafrańców. W drugiej połowie XVI wieku został przebudowany na renesansowy, a w XVII wieku zyskał obwarowania bastionowe. Zamek Pieskowa Skała został zniszczony w czasie potopu szwedzkiego, później kilkakrotnie niszczony pożarami. Po II wojnie światowej odbudowany z przeznaczeniem na muzeum.

Zamkiem na szlaku Orlich Gniazd, który jest chyba najbardziej niedoceniany jest zamek Pilcza w Smoleniu zbudowany w połowie XIV wieku i rozbudowany pod koniec XIV wieku. Przez pewien czas jego właścicielka była trzecia żona Władysława Jagiełły, Elżbieta Granowska. Zamek składa się z najstarszego zamku górnego, zamku wschodniego i zamku zachodniego zbudowanego w połowie XV wieku. Bardzo ciekawe ruiny, zabezpieczone w formie trwałej i udostępnione do samodzielnego zwiedzania. Jeszcze niedawno nie było tam żadnej komercji, która tak fatalnie daje o sobie znać w Ogrodzieńcu.